منطقه: لرستان - ازنا - روستای تیان

مدت برنامه: ۳ روز

تاریخ اجرای برنامه: ۱۸ بهمن‌ماه ۱۴۰۰ تا ۲۰ بهمن ماه ۱۴۰۰

سطح برنامه: کوهنوردی دشوار

 

اشترانکوه رشته کوهی در شرق استان لرستان و یکی از بزرگترین رشته کوههای زاگرس است که در 30 کیلومتری جنوب شرقی دورود قرار دارد. 

رشته کوه عظیم زاگرس را می توان به سه قسمت اصلی تقسیم نمود که هر قسمت آن به شکل یک خط الرأس مستقل و دارای قلل فراوانی هستند.

اساس این سه خط الرأس مهم زاگرس اشتران کوه، دنا و زردکوه است.

اشترانکوه در شرق استان لرستان واقع شده و دارای قلل صخره ای و سنگی بسیاری است . طول این خط الرأس (جنوب شرقی/شمال غربی) ۴۰ کیلومتر می باشد.

دریاچه کوهستانی و مشهور «گهر» در رخ جنوب غربی اشترانکوه واقع است.

 بلند ترین قله این رشته کوه به نام سنبران به ارتفاع ۴۱۵۰ متر است. این کوه از جمله کوههای جوان میباشد، که در حدود 30 میلیون سال پیش ایجاد شده است. قله های بلند و پر برف، دره های ژرف و طولانی، رودهای دائمی، پوشش گیاهی و جانوری بسیار متنوع، روستاهای کوهپایه ای از جمله ویژگیهای اشترانکوه میباشد. گفته میشود نام آن به سبب قله های ۸ گانه ای که هر کدام بلندتر از ۴۰۰۰ متر میباشد و مانند کاروانی از شتر به ردیف قرار گرفته به شتر کوه و یا اشترانکوه معروف گشته است . این رشته کوه در حدود سال 1340 از لحاظ گونه های جانوری و گیاهی جزء مناطق حفاظت شده قرار گرفت و همچنین در سال 1348 جزو محیط زیست جهانی قرارگرفته است. از گروه جانوری آن میتوان به خرس قهوه ای، روباه، کفتار، گراز، گرگ خاکستری، بز کوهی، قوچ، گربه وحشی، گربه جنگلی، سنجاب درختی، مار قیطانی و کبک دری و از پرندگان میتوان به عقاب، کبک، جغد، اردک، شاهین اشاره نمود که همگی تحت حفاظت محیط زیست می باشند. در اشترانکوه پسته کوهی به فراوانی یافت میشود و پوشش گیاهی متنوع آن اعم از گون، ریواس و ..... می باشد.

با توجه به اینکه صعود قله سنبران در تقویم زمستانه باشگاه کوهنوردی تهران جز برنامه های شاخص قرار گرفته شده بود، از همان ابتدای درجِ تقویم زمستانه در سایت باشگاه، مورد توجه برخی از کوهنوردانِ ماجراجوی باشگاه قرار گرفت و برای آن برنامه ریزی کردند. بهمن ماه 1400 زمانی بود که این برنامه میبایست با توجه به شرایط آب و هوایی اجرا میشد. هدف باشگاه کوهنوردی تهران این بود که این برنامه با نفرات توانمند باشگاه و در بهترین شرایط آب و هوایی اجرا گردد. نامه نگاری ها با رئیس هیئت کوهنوردی استان لرستان و همچنین هئیت کوهنوردی ازنا انجام شد و مجوزهای لازمه اخذ شد، همچنین یکسری هماهنگی ها با مسئول امداد و نجات شهرستان ازنا (آقای خلیل آبادی) صورت گرفت. اجرای پیش برنامه های مختلف و انتخاب نفراتی که بتوانند در این برنامه سربلند بیرون بیایند در دستور کار سرپرست قرار گرفت و تیم اصلی صعود با اجرای دو پیش برنامه خوب توسط سرپرست و مربی برنامه انتخاب گردید. ( برنامه اول: صعود به قله توچال و برنامه دوم صعود به قله توچال از مسیر کلکچال و شب مانی در گردنه کلکچال ) هدف از اجرای پیش برنامه ها شناسایی نقاط ضعف و نقاط قدرت نفرات ثبت نام کننده در برنامه سنبران بود و در نهایت انتخاب نفرات اصلی تیم. در این پیش برنامه ها تمرین اصول صعودهای زمستانه و همچنین چک کردن لوازم و تجهیزات افراد و سپس تمرین سیستم های صعود، همانند سیستم هم طنابی، ترمز در  شیب های برفی و یخی، صعود با کرامپون در انواع بسترهای سنگی و برفی و یخی و دیگر مسائل در دستور کار قرار داشت که انجام شد و در نهایت تیم نهایی با تعداد 7 نفر بسته شد.لازم به ذکر می‌باشد که صعود قله هایی همچون کهار و خوان کهار که در تقویم زمستانه باشگاه قرار داشت جزو پیش برنامهای این صعود قرار داشت که بعلت خرابی هوا و تصمیم کمیته فنی باشگاه کنسل شد و در نهایت همانطور که گفته شد با دو پیش برنامه برنامه استارت خورد. سرپرست و مربی برنامه از ابتدای بهمن ماه دائماً در حال رصد و چک کردن شرایط آب و هوایی منطقه اشترانکوه بوده و در این راستا مهندس هاشم نژاد و دکتر نگاه کمک شایان ذکری به تیم ما کردند و جا دارد در این گزارش از این دو بزرگوار تشکر و قدردانی گردد. سرپرست و مربی برنامه منتظر یک پنجره هوایی مناسبِ نهایتاً سه روزه بوده تا برای صعود اقدام نمایند. ترک دو مسیر صعود به قله سنبران قبل از اجرای برنامه در اختیار مسئول ناوبری باشگاه (آقای مسعود محمدی) قرار گرفت که نهایتاً با تاییدیه ایشان، ترک نهایی داخل دستگاه‌های جی پی اس ریخته شده  و الباقی مسائل ناوبری توسط ایشان گوشزد شد.هم چادری ها از قبل مشخص شده و برنامه صعود که از قبل چیده شده بود، طی جلسه‌ای به مسؤلین ذی ربط باشگاه  گزارش داده شد. کلیه نفرات تیم به همراه لوازم و تجهیزات منتظر اعلام سرپرست برنامه برای اجرای برنامه بودند. شور و شوق و هیجان تو کل تیم موج میزد و از همه مهمتر، این تیم 7 نفره یک تیم پشتیبان خوب و با تجربه، دو نفره داشت که مقرر شده بود در روستای تیان بعنوان پشتیبان همراه تیم باشد و این امر قوت قلبی بود برای تمامی اعضای تیم زمستانه سنبران.

 

روز شمار برنامه:

دوشنبه - ۱۸ بهمن ۱۴۰۰

بالاخره روز موعود فرا رسید و با نظر سرپرست و مربی برنامه مقرر شد روز دوشنبه ۱۸ بهمن ۱۴۰۰ تیم حرکت خود را آغاز نموده و به سوی هدف خود (قله سنبران) گام بردارد. ساعت 17 از تهران و از ترمینال جنوب با بدرقه گرم مدیرعامل باشگاه کوهنوردی تهران (جناب آقای کمال برمکی) و همچنین مسئول روابط عمومی و همسر ایشان ( جناب آقای اسدی و سرکارخانم غلام نژاد) تهران را به مقصد ازنا با یک دستگاه اتوبوس ترک نموده و با عبور از شهرهای قم - سلفچکان - اراک به ازنا رسید.(مسافت 365 کیلومتر و 4.5 ساعت) ازازنا با یک دستگاه مینی بوس به سمت جنوب شرقی رفته و بعد از طی 15 کیلومتر به دهستان دربند رفته و هنگام خروج از روستا وارد جاده ایستگاه راه آهن دربند شده و به ساختمان ایستگاه میرسیم و از زیرگذر راه اهن عبور نموده و وارد جاده روستای تیان میشویم. بعد از طی نمودن 5 کیلومتر و عبور از مزارع به رودخانه ماربره میرسیم و سپس وارد روستای تیان شده و با استقبال گرم آقای جوانمردی و خانواده ی محترم ایشان مواجه میشویم. ساعت 22:15 در منزل ایشان مستقرهستیم. شام را در منزل آقای جوانمردی میل نموده تا ساعت 23:30 مشغول مرتب کردن لوازم و تجهیزات میشویم و تقسیم بارهای مشترک تیم و مقرر میشود راس ساعت 4 صبح همگی با کوله و کاملاً آماده داخل حیاط آماده حرکت باشیم. با 10 دقیقه تاخیر و در ساعت 4:10 صبح با ارزوی صعودی ایمن و با کمک نور هد لامپها از روستا و در جهت شمال به جنوب حرکت را آغاز میکنیم. مقرر میشود آقایان رئوفی و حاجی نوروزی ( تیم پشتیبانِ مستقر در روستای تیان ) تا پناهگاه گل گل با تیم همراه شوند و سپس به روستا برگردند. این نکته هم قابل ذکر است که یک تیم از دوستان لرستانی استاد رئوفی و حاجی نوروزی در صبح روز صعود، قصد صعود به قله سنبران را داشتند. 

از روستا خارج شده و به کمک ترک دستگاه جی پی اس که از قبل وارد تمامی دستگاه های جی پی اس شده بود به مسیر خود ادامه دادیم. هوا سرد و گهگاهی بادی هم می وزید که سرمای هوا را دوچندان می نمود. 

در ساعت 5:30 دقیقه در ارتفاع 2589 متر در مکانی که از گزند باد در امان باشیم اقدام به نوشیدن نوشیدنی گرم نموده و با یک ته بندی مختصر ادامه مسیر داده تا خود را به پناهگاه گل گل برسانیم.در جاهایی که حجم برف زیاد بود و برف کوبی برای نفر اول کم سخت میشد، در راستای ذخیره نمودن انرژی کل تیم، نفرات به نوبت برف کوبی می نمودند. با توجه به اینکه مسیر صعود به پناهگاه گل گل ایمن نبود و خطر سقوط بهمن داشت، بنا به صلاحدید از حرکت به سمت پناهگاه صرفنظر نموده و مسیر ایمنی را جهت صعود انتخاب نمودیم و در ساعت 8:30 در ارتفاع 2705 از همنوردان خوبمان جناب رئوفی و حاجی نوروزی خداحافظی نموده و آنها به سمت روستای تیان برگشتند. زیر یال گرده ماهی بودیم و باید از دشتی عبور نموده و به جهت جنوب غرب میرفتیم،حجم برف زیاد و دشت پر برف بود. خود را به یال گرده ماهی رسانده و آرام آرام صعود خود را  ادامه میدادیم.کوله ها سنگین بود و کم کم داشت تاثیر خود را بر روی شانه ها میگذاشت.ساعت 11:25 سنگ مثقال بودیم و با کمی استراحت دوباره به سمت بالا حرکت کردیم.شیب زیاد،حجم برف در جاهایی زیاد و در قسمتهایی برف سفت و یخ زده و کوله ها سنگین، ولی تیم با شادابی و قدرت تمام به سمت جانپناه چال کبود در حرکت بود و بالاخره در ساعت 12:52 دقیقه تیم به جانپناه چال کبود رسید. جلوی درب جانپناه پر برف بود و درب باز نمیشد.دوستان زحمت کشیده و برف جلوی درب را تمیز نموده و درب را باز کرده و وارد جانپناه شدند. با کسب اجازه از سرپرست برنامه مقرر شد سه نفر از دوستان بیرون جانپناه چادر بزنند و شب را در چادر سپری کنند و الباقی دوستان داخل جانپناه بخوابند و این نکته قابل ذکر است که اگر جانپناه جا نداشت و یا به هر دلیلی بسته بود برای تمامی نفرات چادر ارتفاع در نظر گرفته شده بود و چادر به همراه نفرات بود.

کلیه نفراتِ تیم تمامی بعد ازظهر را صرف غذا خوردن و ذوب کردن برف و تهیه آب نموده تا آب و انرژی را که در طی روز از دست داده بودند را جبران کنند و انرژی ذخیره کنند برای فردا صبح (روز صعود) و همچنین راس ساعت 20  و بعضی ها هم 21 همگی به خواب رفته و مقرر شد ساعت 5 صبح همگی با تجهیزات کامل بیرون جانپناه باشند. شما برای صعود به قله سنبران ازجانپناه چال کبود دو گزینه دارید. مسیر اول صعود از گرده که با حرکت از جانپناه به سمت جنوب شرق سوار بر گرده شده و سپس بر روی خط الراس ادامه مسیر داده و با چند فراز و فرو به قله می‌رسید و مسیر دوم حرکت از جانپناه با کمی تمایل به سمت جنوب شرق و صعود از دهلیز سمت چپ . سرپرست برنامه و مربیان با مشورتی که انجام دادند و با عنایت به سطح توانایی نفرات تیم مسیر دهلیز را جهت صعود انتخاب نمودند و با توجه به اینکه در روز قبل به علت باد و سرمای شدید مسیر کاملاً ایمن شده بود، دیگر مشکلی برای صعود وجود نداشت، ضمن اینکه مسیر دهلیز کوتاه تر از مسیر گرده داشته و البته مشکلات و سختی های خاص خودش را هم داشت. 

 

سه شنبه - ۱۹ بهمن ۱۴۰۰

نفرات همگی ساعت چهار صبح سه شنبه ۱۹ بهمن ۱۴۰۰ آماده حرکت بوده و منتظر اعلام سرپرست برای حرکت بودند.ولی مشکلی که وجود داشت سرعت بالای باد و سرمای استخوان سوز منطقه بود و با صلاحدید سرپرست مربی مقرر شد تا کم شدن شدت مقداری از باد و اندکی روشن شدن هوا تیم منتظر بماند.بالاخره ساعت  6:30 همگی آماده صعود شده و راس ساعت 7 صبح حرکت از جانپناه چال کبود به سمت قله و از مسیر دهلیز آغاز شد.پس از اندکی حرکت به علت باد شدید و کولاک بنا به صلاحدید، همگی با عینکهای طوفان تجهیز شدند.

تیم با هارنس، کلاه کاسک، کلنگ و کرامپون و ابزارآلات فنی شروع به بالا رفتن از شیب نفس‌گیر دهلیز شد. اینجا بود که تمرینات و پیش برنامه‌ها داشت خودش رو نشان می‌داد. آشنا بودن به اصول گام‌برداری با کلنگ و کرامپون در شیب‌هایی تند از اصول صعود دهلیز قله سنبران است. با سوار شدن بر روی یال اصلی و با کمی تغییر مسیر به سمت جنوب غرب بالاخره تیم باشگاه کوهنوردی تهران در ساعت 9:15 گام بر نگین اشترانکوه قله سنبران با ارتفاع ۴۱۵۰ متر نهاد. مناظر اطراف بسیار چشم نواز و زیبا بود و دریاچه گهر از چکاد سنبران بسیار بسیار زیبا بود. قلل اشترانکوه به صورت قوس هایی هستند که در منتهی الیه هر قوس آن برفچال و یا یخچال بزرگی حد فاصله دو قله مهم قرار گرفته است. سراسر جناح های شرقی و غربی اشترانکوه در محاصره دیواره ها و بندهای سنگی بزرگ می باشد. قلل مهم و مشهور خط الرأس اشترانکوه از شمال به جنوب به ترتیب عبارتند از: کولورید ۳۸۶۶ متر ، گل گل ۴۰۵۰ متر، گل گهر ۴۰۴۵ متر، کوله لایو ۴۰۶۰ متر، سنبران ۴۱۵۰ متر، میرزایی ۳۸۰۰ متر، فیال سون ۳۸۵۰ متر، مهرجام ۳۸۵۰ متر، پیاره ۳۸۰۰ متر، ازنودر ۳۷۰۰ متر، و کوله جنو ۳۸۵۰ متر که جملگی بر روی این خط الرأس قرار گرفته اند.

پس از گرفتن چند عکس یادگاری و با توجه به کم بودن وقت (چرا که مقرر شده بود تیم یکسره به روستای تیان برگردد تا درگیر هوای خراب پنجشنبه نشود) نفرات اقدام به فرود نمودند ( از دهلیز سمت راست که بسیار پر برف و زیبا بود ) ساعت 10:20 به جانپناه چال کبود رسیدیم و با جمع کردن چادر و کلیه لوازم و تجهیزات، مقداری غذا خورده و ساعت 11:45 راهی پایین دست شدیم.با عبور از یال گرده ماهی و سنگ مثقال و همان مسیری که صعود کردیم به سمت روستای تیان رهسپار شدیم . با استقبال گرم استاد رئوفی و حاجی نوروزی عزیز و همچنین آقای جوانمردی ساعت ۱۶:۵۰ تیم در صحت و سلامت کامل به روستای تیان رسید.آخ که چقدر لذت بخش بود چای گرمی که استاد رئوفی و حاجی نوروزی برامون آماده کرده بود.در منزل آقای جوانمردی غذایی خورده و مقداری استراحت کرده و با جمع و جور کردن لوازم و تجهیزات راهی شهر ازنا شدیم و ساعت ۲۳ از ازنا حرکت نموده و ساعت 5 صبح در ترمینال جنوب پیاده شدیم.

 

اعضای تیم: 

سرپرست: پریا حیدری

مربیان: مهرداد مویدی و امیر طالشی

امداد و نجات: رضا حسینی 

سید محمد سید آقایی

حسین باقری 

داود شکری 

تیم پشتیبان: آقایان محمد رئوفی و جمشید حاجی نوروزی

مسئول جی پی اس: مهرداد مویدی

عکاس: رضا حسینی، امیر طالشی، مهرداد مویدی

گزارش: امیر طالشی

 

با تشکر از تمام عزیزانی که ما را دراجرای این برنامه یاری رساندند:

هیئت مدیره باشگاه کوهنوردی تهران

جناب آقای غیاثیان رئیس محترم هیئت کوهنوردی لرستان 

جناب آقای دستگردی رئیس محترم هیئت کوهنوردی ازنا 

جناب آقای خلیل آبادی مسئول محترم جستجو و نجات کوهنوردی استان لرستان

سرکارخانم دکتر نگاه و جناب آقای هاشم نژاد ارسال اطلاعات دقیق آب و هوای منطقه 

جناب آقای دکتر روحانی 

جناب آقای مسعود محمدی (مسئول ناوبری باشگاه )

 

لوازم و تجهیزات مورد استفاده در این برنامه:

هارنس - کلاه کاسک - خود حمایت - طنابچه پروسیک - تسمه 120 و 60 - طنابچه انفرادی - کارابین پیچ 3 3 عدد - ابزار حمایت و فرود – کرامپون – کلنگ – باتوم - هد لامپ + باتری اضافه –کلاه پلار - کلاه طوفان - اسکارف - عینک مناسب زمستانه - عینک طوفان - پوشاک بیس زمستانه(پیراهن و شلوار) – پوشاک لایه میانی - دستکش بیس و پلار - روکش دستکش - فلاسک آب جوش و فلزی به همراه کاور -- کاپش و شلوار گورتکس - کت پر سنگین - جوراب پر بعلاوه جوراب مناسب فصل – گتر – کیسه خواب زمستانه -  کیت امداد - کرم ضد آفتاب -زیر انداز - کفش دو پوش – جت بویل و اجاق گاز – چادر North face V25  سه نفره یک تخته. چادر MSR دو نفره دو  تخته – ست بهمن (بیل برف و میل سونداژ) 2 ست – ترنسیور(به تعداد نفرات تیم) – دو حلقه طناب 30 متری گلدن درای