گزارش برنامه
تاريخ اجرا: 1396/12/04
شرح برنامه:
مطابق برنامه ريزي انجام شده تيم ساعت 7:00 صبح در محل قرار يعني بام تهران، ايستگاه 1 تلکابين توچال؛ گرد هم آمدند و مطابق برنامه با تلکابين به سمت ايستگاه 5 حرکت کرده و پس از صرف صبحانه در پناهگاه، در ساعت 9 صبح، با آموزش های مربی در محل ساخت پناهگاه ها، برنامه آغاز گردید.
ساخت ايگلو
محل ساخت: سمت شمال غربي پناهگاه ايستگاه پنج (به سمت مسير پلنگچال)، در يک منطقه مسطح
ساعت شروع کار: 9:00
ساعت اتمام کار: 11:30
ابزار مورد نياز: بيل برف، اره برف، ميل سونداژ
ایگلو کلبه‌های یخی اسکیموها است که با استفاده از بلوک‌های برف و یخ ساخته می‌شود. واژه ایگلو در زبان اینوییت به معنی خانه است و لزوماً معنی خانه برفی نمی‌دهد. ساختار گنبدی ایگلو باعث می شود تا در مقابل طوفانهای پرقدرت مقاوم باشد. ایگلو نسبت به غار برفی برای مدت زمان بیشتری قابل استفاده است و امنیت بیشتری دارد. دماي داخل ايگلو کمتر از صفر درجه نخواهد شد و با يک چراغ کوچک هم گرم خواهد شد. اختلاف دمای داخل و بیرون ایگلو مي تواند به حدود 40 درجه سانتی گراد برسد. زماني که حجم برف به اندازه اي نباشد که بتوان غار برفي ساخت، متناسب با شرايط يکي از گزينه ها ساختن پناهگاه، ايگلو (خانه برفي) مي باشد.
انواع برف:
- برف پودري: برف را انباشته کرده و بعد از کوبيدن آن بايد يخ بزند تا بتوان با آن بلوک ها را ساخت.
- برف آبکي: ميتوانيم با کمک يک ظرف، برف را فشرده کرده و بصورت قالب دربياوريم.
- برف سبک و يخ زده: مناسب ترين حالت براي ساخت ايگلو مي باشد.
همانطور که ميدانيد از روي برش برف ميتوان لايه هاي برف را شناسايي کرد و همچنين جهت پيش بيني خطر بهمن مفيد است.
- در ابتدا محدوده اي که تقريبا صاف باشد را انتخاب ميکنيم، با ميل سونداژ عمق برف را بررسي ميکنيم.
- سپس با کمک طناب انفرادي دايره اي متناسب با تعداد افراد رسم مي کنيم؛ برف اضافي را با کمک اره و بيل برداشته و ديواره ي ايگلو را حفر مي کنيم.
- لازم است حفاري با زاويه اي حدود ده درجه انجام گيرد. ضمن مراقبت از ديواره از قدم گذاشتن روي ديواره کنده شده خودداري ميکنيم.
- اگر ديواره به اندازه کافي محکم باشد بلوک ها را از روي ديواره شروع به چيدن مي کنيم، در غير اينصورت از داخل گود شروع به چيدن بلوک ها ميکنيم.
- بقيه افراد تيم در قالب دو گروه مشغول ساختن بلوک هاي برف به کمک اره برفي شدند. قالب هاي برف را به شکل ذوزنقه به ابعاد تقريبي 20*40*60 تهيه مي کنيم.
- لازم به ذکر است در مواقع اضطراري در صورت همرا نداشتن اره برف ميتوان از بند کفش، سيم و ابزاري از اين دست براي ساخت بلوک هاي برف استفاده نمود که البته زمان بيشتري را به خود اختصاص خواهد داد.
در ورودي ايگلو:
- انتخاب موقعيت در ورودي ايگلو اهميت بسيار زيادي دارد؛ لازم است با توجه به نقاب هاي برفي جهت وزش باد غالب را قابل تشخيص داده و در جهت مخالف آن محل در را در نظر گرفت.
- توجه به اين نکته که جهت وزش باد در هنگام شب ممکن است تغيير کرده و از سمت قله به سمت پايين بوزد، اين امر در تعيين موقعيت در ايگلو نيز تاثيرگذار است.
- ردیف اول بلوک های یخی چیده می شود. یک نفر باید داخل ایگلو بایستد و کارش تنظیم بلوکها روی هم و پر کردن منافذ باشد.
- هنگام چيدن بلوک ها با رعايت زاويه اي مناسب (در هر رج حدود 10-15 سانت به طرف داخل ميچينيم) سعي ميکنيم فرم گنبدي را ايجاد کنيم.
- ردیف دوم بلوکها طوری بریده می شوند که در انتها کمی حالت اریب پیدا کرده و وقتی ردیف بعدی چیده می‌شود تا قسمتی در گیر ردیفهای محکم پایینتر شود. کار تنظیم بلوکها توسط نفر داخل بسیار مهم است اما بعد از سه ردیف خودبخود کار پیش میرود. چیدن بلوک ها به صورت زاویه دار صورت می گیرد طوری که شکل گنبدی ایگلو را ایجاد میکند. این کار تا ارتفاع حدود شانه های نفر داخل ایگلو، ادامه پیدا می کند. در نهایت وسط سقف یک سوراخ باقی میماند که با یک بلوک باید پر شود . فواصلی كه بین این قطعات احتمالاً خالی می ماند با بارش برف پرشده و یك دست می شود و یا با برف درزگیری و محکم می شود.
- پس از پایان عملیات ساخت ایگلو، بهتر است یکی از افراد همراه با یک چراغ وارد ایگلو شود و آن را در بالاترین نقطه ایگلو نصب كرده و روشن كند در نتیجه یخ های داخل یگلو شروع به ذوب شدن می كنند. اما به خاطر شكل گنبدی شكل ایگلو قطرات آب به زمین نمی چكد ، بلكه به صورت یك لایه روی سقف باقی می ماند.
- وقتی لایه آب زیر سقف تشكیل شد ، چراغ را خاموش می كنند و اجازه می دهند هوای سرد بیرون، به داخل بیاید و دوباره آن لایه یخ بزند تا سخت شود .
- با توجه به هوای بسیار سرد ،در واقع ایگلوها از داخــل ذوب می شوند ولی این ذوب شدن به آن حدی نیست كه ایگلو خراب شود . دانه های برفی كه در خارج روی ایگلــــو می بارد ، به محض برخورد با سقف ایگلو ذوب می شود و یك لایه عایق جایگزین برای ایگلو ایجاد می كنند .
- این روند انجماد و ذوب شدن مرتب ایگلو باعث سخت شدن یخ های به كار رفته در ساختمان آن می شود ، به طوری كه سقف آن می تواند تحمل وزن سنگین یك خرس قطبی را داشته باشد.
ساخت غار برفي
محل ساخت: سمت شمال غربي پناهگاه ايستگاه پنج (به سمت مسير پلنگچال)، پايين تر از يک نقاب برفي
- ساعت شروع کار: 12:00
- ساعت اتمام کار: 14:30
- ابزار مورد نياز: بيل برف، اره برف، ميل سونداژ
غار برفی نوعی سرپناه است که برای در امان ماندن از سرما و باد توسط کوهنوردان استفاده می‌شود. در صورتی که غار برفی خوب ساخته شود می‌تواند دمایی حدود صفر درجه و حتی بالاتر داشته باشد در حالی که هوای بیرون از آن می تواند حدود منفی ۴۰ درجه باشد.
غار برفی یا اتاق برفی فضایی مناسب برای بیواک (اسکان اضطراری با حداقل امکانات در شرایط سخت) یا حتی اقامت چند روزه در زمستان است. در مناطق مرتفع و پر برف که بارش برف به شدت ادامه دارد یا چادر ما دچار آسیب می شود، غار برفی می تواند گزینه مناسبی باشد.
محل مناسب حفر غار برفی:
۱- حجم یا توده مناسب برف برای حفر غار برفی
۲- در امان بودن محل حفر غار از ریزش بهمن، ریزش سنگ و . . .
۳- مشخص نمودن سقف غار برفی با علایم واضح و مشخص برای اینکه روی آن کسی راه نرود.
4- لباس ها حتما بايد ضد آب باشد تا خيس نشود، کاپشن، شلوار و دستکش گرتکس
بهترين موقعيت توده هاي برف پشت به باد است، جهت تشخيص حجم و عمق برف و اينکه آيا صخره اي در مسير حفاري قرار دارد يا خير از ميل سونداژ استفاده مي کنيم، حداقل ضخامت 30-40 سانتی متر براي سقف غار لازم داريم و ارتفاع آن را به اندازه قد يک چادر درنظر می گیریم. ورودي را به اندازه يک نفر که خيلي هم بزرگ نباشد، در پايين ترين قسمت انتخاب مي کنيم و مثل لانه روباه شروع به حفاري ميکنيم و بعد در داخل غار به دو طرف حفاري را بسط داده و داخل غار را به اندازه تعداد افراد بزرگ مي کنيم بهتر است با اره، پروفیل برف را بريده و با بیل یا حتی دست خالی می توانید آن را از محدوده اتاق برفی دور کنید. بعدا می توانید با این پروفيل ها یک دیوار با فاصله مناسب جلوی در ورودی بکشید که جلوی باد را بگیرد یا حتی محدوده سقف را مشخص کنید.
*داشتن يک کف پوش (زیرانداز) سبک جهت خالي کردن برف هاي حفاري شده داخل غار باعث سهولت و تسريع در عمليات ساخت مي گردد.
بهتر است که در ورودی را خیلی بزرگ در نظر نگیرید و کف غار از در ورودی بالاتر باشد. در حین کندن دائما قطر دیوار را با باتون یا کلنگی که همراهتان است چک کنید تا کمتر از ۵۰ سانتی متر نباشد. (این قطر دقیقا به مدتی که قصد دارید داخل غار بمانید بستگی دارد، چون دائما سقف و دیوار آب می شود.) سوراخ های ایجاد شده بسته نشوند چون برای تنفس لازم است. معمولا دمای داخل غار برفی بالای صفر است، که البته این موضوع باعث مي شود سقف آن دائما چکه کند. بايد مراقب مرگ خاموش بود چرا که ممکن است اکسيژن داخل آن تمام شود. به همین دليل منافذی که ایجاد کردید رو دائما بازسازی کنید تا دچار انسداد نشوند. می توانید عوارضی داخل دیوار تعبیه کنید و به عنوان طاقچه از آن استفاده کنید.
چند نکته مهم:
- جهت جمع آوری آب داخل غار برفی لازم است سيستم زهکشي تعبیه شود؛ به این صورت که ابتدا سقف داخل غار را کامل بصورت گنبد کنده و سپس دورتادور دیوار را یک دیچ آب حفر کرده و آن را به خارج غار هدایت می کنیم.
- تعبیه سوراخ تهويه هوا به کمک باتوم و کنترل جریان هوا در طول شب امکان پذیر است.
پس از صرف نهار در داخل پناهگاه، ساعت 16:00 تيم از ايستگاه 5 به سمت پايين (بام تهران) حرکت کرد و برنامه در ساعت 18:30 در پارکينگ ولنجک به پايان رسيد.
