آیا رژیم غذایی کم کربوهیدرات برای شما مناسب است؟

اخیرا بسیاری از بیماران در مورد رژیم های کتوژنیک سوال می پرسند. که آیا ایمن است یا نه؟ آیا شما آن را توصیه می کنید؟ علیرغم اخباری که اخیرا منتشر شده، رژیم کتوژنیک چیز جدیدی نیست. تقریبا 100 سال در پزشکی، برای درمان صرع مقاوم در برابر دارو، به ویژه در کودکان استفاده می شود. در دهه 1970، دکتر اتکینز رژیم غذایی خیلی کم کربوهیدرات خود را برای کاهش وزن، که با یک مرحله کتوژنیک دو هفته ای آغاز شد، محبوب کرد. در طول سالهای دیگر، رژیم های غذایی دیگر، یک روش مشابه برای کاهش وزن را نیز در بر داشت.

 رژیم کتوژنیک چیست؟

در اصل، این یک رژیم غذایی است که سبب آزاد شدن کتونها در جریان خون می‌شود. اکثر سلول ها ترجیح می دهند از قند خون استفاده کنند که از کربوهیدرات ها به عنوان منبع اصلی انرژی بدن بدست می آید. در غیاب قند خون از طریق غذا، ما شروع به تجزیه چربی های ذخیره شده به مولکول هایی به نام کتون ها می کنیم (این پروتئین کتوز است). هنگامی که شما به کتوز برسید، اکثر سلول های بدن از کتون برای تولید انرژی استفاده می کنند تا زمانی که دوباره کربوهیدرات ها مصرف شوند.  تغییر، استفاده از گلوکز گردش خون تا تجزیه چربی ذخیره شده به عنوان منبع انرژی، معمولا طی دو تا چهار روز از خوردن کمتر از 20 تا 50 گرم کربوهیدرات در روز اتفاق می افتد. در نظر داشته باشید که این یک فرایند بسیار فردی است و بعضی از مردم نیاز به یک رژیم غذایی با محدودیت بیشتری برای شروع تولید کتون های کافی دارند.

از آنجا که این رژیم کربوهیدرات کمی دارند، رژیم کتوژنیک غنی از پروتئین ها و چربی ها است. این رژیم معمولا شامل گوشت، تخم مرغ، گوشت فرآوری شده، سوسیس، پنیر، ماهی، آجیل، کره، روغن، بذر و سبزیجات فیبری است. از آنجایی که این رژیم از محدودیت زیادی برخوردار است، پیگیری در طول زمان بسیار سخت است. کربوهیدرات به طور معمول حداقل 50 درصد از رژیم غذایی معمول آمریکا را تشکیل می دهد. یکی از انتقادات اصلی این رژیم غذایی این است که بسیاری از مردم پروتئین و چربی های با کیفیت پایین و میوه و سبزیجات کم استفاده می کنند.  بیماران مبتلا به بیماری کلیوی باید احتیاط کنند زیرا این رژیم غذایی می تواند وضعیت آنها را بدتر کند. علاوه بر این، برخی از بیماران ممکن است در ابتدا احساس خستگی کنند، در حالی که برخی ممکن است تنفس بد، حالت تهوع، استفراغ، یبوست و مشکلات خواب داشته باشند.

آیا یک رژیم کتوژنیک مزایایی دارد؟

ما شواهد جامعی داریم که نشان می دهند رژیم کتوژنیک تشنج در کودکان را کاهش می دهد، گاهی اوقات به طور مؤثر به عنوان درمان شناخته می شود. به علت این اثرات حفاظتی سیستم عصبی، سوالاتی در مورد مزایای احتمالی روی دیگر اختلالات مغزی مانند پارکینسون، آلزایمر، مولتیپل اسکلروز، اختلالات خواب، اوتیسم و ​​حتی سرطان مغز مطرح شده است. با این حال، مطالعات انسانی برای حمایت از توصیف کتوز برای درمان این شرایط وجود ندارد.
دلیل اصلی بیماران در استفاده از رژیم غذایی کتوژنیک کاهش وزن است. تحقیقات قبلی نشان می دهد این نوع رژیم در مقایسه با رژیم های غذایی سنتی با چربی کم و یا حتی یک رژیم غذایی مدیترانه ای، از کاهش وزن سریع تری برخوردار است. با این حال، تفاوت در کاهش وزن به نظر می رسد در طول زمان ناپدید می شوند.

همچنین رژیم کتوژنیک حداقل در کوتاه مدت کنترل قند خون برای بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 را نشان داده است. مطالعات اندکی نشان می دهد برخی از بیماران که رژیم غذایی کتوژنیک را رعایت کردند در ابتدا سطح کلسترول در آنها افزایش یافته بود و تنها چند ماه بعد کاهش کلسترول را نشان داد. با این حال، هیچ تحقیق درازمدت وجود ندارد که تأثیرات این رژیم را بر روی دیابت و کلسترول بالا بررسی کرده باشند.

خط پایین چیست؟

رژیم کتوژنیک میتواند یک جایگزین جالب برای درمان شرایط خاص باشد و ممکن است باعث کاهش وزن شود. اما پیروی از آن سخت است و می تواند گوشت قرمز و سایر چربی ها، فرآورده ها و غذاهای شور که غالبا سنگین و ناسالم هستند. همچنین مهم است که به یاد داشته باشید که "رژیم های یو-یو" که منجر به نوسان سریع وزن می شوند با افزایش مرگ و میر همراه است. به جای درگیر شدن در رژیم غذایی بعدی که تنها چند هفته تا چند ماه هستند (برای اکثر افرادی که دارای رژیم غذایی کتونی هستند)، سعی کنید تغییراتی را که در درازمدت پایدار هستند، در نظر بگیرید. به نظر می رسد یک رژیم غذایی متعادل و بدون فرآوری که غنی از میوه ها و سبزیجات بسیار رنگی است، گوشت بدون چربی، ماهی، غلات کامل، آجیل، دانه، روغن زیتون و مقدار زیادی آب، بهترین شواهد برای زندگی طولانی، سالم و پر جنب و جوش هستند.

دکترمحمدمهرتاش-کمیته تغذیه هیأت پزشکی ورزشی استان کرمان