تفاوت اشتباه و حادثه در کوهنوردی

از ویکی پاکوب کوهنوردی باید به سمتی حرکت نماید که اشتباهات در کوهنوردی محلی از اعراب نداشته باشند. کوهنوردان گاهی تمام وقت و هزینه خود را در راه حوادث صرف می نمایند که دیگر جایی برای هزینه دادن به اشتباهات وجود ندارد.در این راستا باید تفاوت اشتباهات و حوادث را بدانیم تا که از اشتباه دوری کرده و خود را برای مواجه با حوادث آماده نماییم. مبحثی که می خواهیم در تمایز اشتباه و حادثه بیان نماییم به زبانی ساده بوده اما راهکاری که برای دوری از اشتباه در کوهنوردی می خواهیم ارایه نماییم رابطه تنگاتنگی با مفهوم "شناخت" در کوهنوردی دارد و از خوانندگان محترم خواستارم تا دقت وافری در درک مفهوم "شناخت" صرف نمایند. اشتباه و حادثه فی النفسه امری مثبت و مناسب تلقی نمی شوند و هر دو مقعیت فرد را به مخاطره می کشانند و شاید اینها جزئ معدود شباهت های بین این دو مفهوم به شمار رود، اما تفاوت عمده ای که می توان در باب این دو بیان کرد نقش انسان و محیط در ایجاد آنها می باشد. به عبارتی در خلق حوادث، عوامل محیطی دخیل بوده ولی اشتباه امری است که در تبع رفتارهای فردی انسان خلق خواهد شد. در این راستا می توان با یک مثال ملموس کوهنوردی این تعاریف و تفاوت ها را صریح تر بیان کرد. فرض کنید فردی با شناخت(مبحث شناخت در کوهنوردی) کامل وارد یک محیط کوهستانی می شود تا کوهی را صعود نماید. وی با شناخت کامل مسیری صخره ای را برای صعود انتخاب می نماید. اما در حین صعود سنگی ریزش نموده و طناب کوهنورد را پاره کرده و کوهنورد سقوط می کند. وی در این صعود آسب می بیند. اما آیا این آسیب دیدگی محصول اشتباه خود بوده و یا حاصل حادثه ای که ریشه ای محیطی داشته است. بار دیگر فرض نمایید که کوهنوردی بدون شناخت(مبحث شناخت در کوهنوردی) وارد منطقه ای کوهستانی شده و کوهی را از مسیر صخره ای برای صعود انتخاب می نماید. طناب حمایت کوهنورد در این صعود بر استهلاک بیش از حد(به خاطرنگهداری نامناسب و استفاده غلط) دچار پارگی شده و فرد نیزسقوط می نماید. آیا این اتفاق را باید حادثه بنامیم یا اشتباه؟! بنابر این این دو مفهوم را می توان چنین تعریف نمود: اشتباه اتفاق بدی است که ریشه در عوامل فردی از قبیل کوتاهی،نقصان، بی توجهی و .... داشته و فرد توان کنترل آنرا دارد. حادثه اتفاق بدی است که ریشه در عوامل محیطی داشته که فرد توان کنترل آنرا ندارد. در تشریح بیشتر نمودار بالا می توان گفت که در وقوع اتفاقی که بر روی افراد موثر واقع می شود نمی توان به طور مطلق عوامل فردی یا محیطی را به تنهایی لحاظ نمود به عبارتی در در هر اتفاق نشانی از هریک از عوامل مذکور را می توان یافت حال در درصدهای متفاوتی از تاثیر که نام اتفاق را از حادثه تا اشتباه می تواند تغییر دهد. نویسنده:ابوالفضل زمانی