گزارش برنامه
قله شیرکوه (استان یزد)،19 و 20 آذرماه 1394
موقعیت جغرافیائی:
قله شیرکوه با ارتفاع 4075 متر در استان یزد که در مرکز ایران واقع شده و توسط کویر از هر سو احاطه شده. شهرستان تفت در جناح شمال شرقی، کویر اَبَرکوه در منتهی‌الیه سمت غرب و آبادی سانیچ در شمال این رشته کوه قرار دارد. این کوهستان که غالباً در زمستان از برف و یخ پوشیده است و آب بخش اعظمی از استان یزد را تأمین می‌کند. این قله به دلیل مجاورت با کویر در برخی از روزهای سال دارای بادی شدید و خشک می‌باشد. گرچه از نظر تقسیم‌بندی، از شیرکوه به عنوان یکی از کوه‌های منفرد ایران یاد شده، ولی در حقیقت بخشی از رشته‌کوه زاگرس است.
دلیل نام‌گذاری این کوه به دلیل شباهت آن به یک شیر خفته بر دستانش از فاصله دور و همچنین به دلیل آب‌رسانی به بخش عظیمی از استان یزد به‌مانند مادریست که به فرزندان خود شیر می‌دهد می‌باشد. از مهم‌ترین ویژگی منطقه شیرکوه، دیواره صاف و یکدست قله تزرجان يا (برف خانه) به ارتفاع تقریبی 350 متر در نزدیکی شانه شمال شرقی قله می‌باشد. چون در دوران قدیم یخ مورد نیاز اهالی یزد از کوه تزرجان تأمین می‌شده، آن را برف خانه می‌نامیدند.
بافت گیاهی منطقه از جمله گیاهان دارویی مثل گل ختمی، کاسنی، شیرین‌بیان در فصول بهار و تابستان بسیار متنوع بوده و گفته می‌شود منطقه شیرکوه به دلیل وجود تنوع حیوانات باید بیشتر در معرض توجه محیط‌بانان قرار بگیرد.
مسیر دسترسی به قله:
برای صعود به این قله ابتدا باید به شهرستان تفت در 30 کیلومتری شهر یزد و سپس روستای شیخ علیشاه در فاصله 20 کیلومتری از تفت سفر کرد. در نظر داشته باشید برای رسیدن به دره آریز که ابتدای مسیر صعود می‌باشد به تابلوی راهنمای قله شیرکوه که در دوراهی روستای شیخ علیشاه و روستای آمحسن هست دقت فرمایید. در صورت نیاز به مواد غذایی قبل از ورود به روستای شیخ علیشاه، خرید خود را در یزد و تفت انجام بدهید چون در روستا دسترسی به فروشگاه سخت‌تر خواهد بود.
چندین مسیر برای صعود قله تعریف شده که مسیر پر رفت و آمد آن از نجیب دره، که دارای شیب 20 تا 25 درجه و دشوارترین قسمت صعود هست و سپس جان‌پناه که مسیر جان‌پناه تا قله تقریباً با شیب کم و تراورسی بوده به قله می‌رسیم و مسیر دوم از روستای آمحسن و دره سوسن که مسیر ریزشی و پرخطری هست که از جناح جنوب غربی به قله منتهی می‌شود. در شرق قله و در ارتفاع 3500 متری پناهگاه شیرکوه به تعداد سه ساختمان و ظرفیت تقریباً 100 نفر که در مجاورت چشمه آب و همچنین دارای سرویس بهداشتی صحرایی می‌باشد قرار دارد.
بر روی قله نیز جان‌پناه در کنار دکل مخابراتی با ظرفیت 20 تا 30 نفر وجود دارد. نمادی روی قله ساخته شده که به شکل یک کتاب باز شده می‌باشد. مسیر دره نجيب در تمام فصول مسیر اصلی صعود به قله هست که در زمستان با حجم برف و یخ در دره سخت‌تر خواهد بود. در مسیر تعداد تابلو‌های جهت‌نما که راهنمای بسیار خوبی هستند کم نیستند.
جاذبه‌ی مسیر:
نمای شکاف‌ها و دیواره‌های اطراف قله حال و هوای مناطق خارج از ایران را تداعی می‌کند و همچنین نمای بسیار زیبای قله برفخانه و همچنین خط الراس آسمان‌نما، زیبایی خاصی به مسیر صعود این قله بخشیده بود که صعود آنرا بسیار خاطره‌انگیز و دلچسب نمود.
وضعیت جوی:
- آسمان صاف و آفتابی
- دمای هوای قله 1- تا 3- درجه سانتی‌گراد
وضعیت آب در منطقه:
چهار چشمه قابل شرب در مسیر اصلی صعود جاری می‌باشد.
وضعیت آنتن دهی تلفن همراه:
به دلیل وجود دکل مخابراتی بر روی قله تقریباً در تمام مسیر آنتن دهی وجود دارد.
شرح برنامه:
به دلیل محدودیت در خرید بلیت قطار حضور دوازده نفر از اعضای باشگاه در برنامه قطعی شد و هماهنگی لازم توسط آقای جهانگیری صورت گرفت تا چهارشنبه شب ساعت 20:30 در ایستگاه راه‌آهن تهران حاضر بشیم.
حرکت قطار با یک ساعت و نیم تأخیر به انجام رسید که از این فرصت برای صرف شام استفاده کردیم.
روز اول:
ساعت 7 صبح روز پنجشنبه در ایستگاه یزد از قطار پیاده شدیم و توسط مینی‌بوسی که از قبل هماهنگ شده بود به سمت شهرستان تفت و روستای ده بالا حرکت کردیم.
در جاده قله شیرکوه با سپیدی برفش در آفتاب صبحگاهی کاملاً خودنمایی می‌کرد.
ساعت 8:45 در انتهای روستای آمحسن از مینی‌بوس پیاده و در سرمای منطقه آماده صعود شدیم.
ساعت 9:30 مسیر صعود رو در پیش گرفتیم غافل از اینکه مسیر از پیش تعیین شده نبوده.
در ابتدای مسیر به دلیل عدم آنتن دهی دستگاه جی‌پی‌اس به امید پاکوب نسبتاً قوی به سمت دره حرکت کردیم.
نشانه‌هایی که در مسیر وجود داشت (استخر و درختان سپیدار) باعث قوی‌تر شدن صحت مسیر شد.
با 300 متر ارتفاع گرفتن از نقطه شروع و رسیدن به جبهه جنوبی قله متوجه مسیر اشتباه خود شدیم.
در اون نقطه با کمک جی‌پی‌اس اختلاف مسیر رو بررسی کردیم و متوجه شدیم که روستای آمحسن برای صعود از سمت دره نجيب و مسیر اصلی نیست و بعداً متوجه شدیم که راننده مینی‌بوس هم به منطقه آشنایی کافی نداشته است.
نکته مهم این اتفاق این بود که اولاً راهنمای صعود نداشتیم و دوم اینکه هر وقت راهنما در گروه باشه دیگر به نشانه‌ها و علائم اصلی مسیر توجهی نمی‌شود، چون در هنگام حرکت در جاده تابلو بزرگی که راهنمای شیرکوه هست وجود داشت ولی متأسفانه متوجه آن نشدیم.
گروه همان مسیر رو تا روستا برگشت و با سؤال از اهالی به سمت روستای شیخ علیشاه هدایت شدیم.
ساعت 12 ظهر گروه به ابتدای دره آریز رسید.
همان ابتدای مسیر برای صرف ناهار نشستیم و بعد از نیم ساعت در جهت شمال غربی گروه شروع به حرکت کرد.
در ورودی دره باغ شخصی وجود دارد که در کنار آن چشمه آبی جاریست.
مسیر رو با شیبی ملایم از کنار بستر رودخانه‌ای که خشک شده بود ادامه دادیم تا به دومین چشمه و اتاقک مخروبه‌ای رسیدیم.
ادامه مسیر رو در پاکوب در زیر دیواره‌ای زیبا و بلند ادامه دادیم تا به ابتدای دره نجیب رسیدیم.
برای عبور از مسیر دره دست به سنگ‌های کوتاهی وجود دارد و در صورت وجود برف و یخ نیاز به کرامپون می‌باشد.
جهت اصلی پیمایش دره، جنوب به شمال بود.
گروه با استراحت‌های کوتاه به ارتفاع 3400 رسید و به سمت غرب و پناهگاه شیرکوه مسیر رو ادامه داد.
ساعت 16:15 با رسیدن به پناهگاه حرکت روز اول به پایان رسید.
در پناهگاه چند گروه از شهرهای اصفهان، برازجان و یزد برای شب مانی حضور داشتند.
البته قرار بر این بود که همان روز اول قله صعود بشه و روز دوم بعد از فرود وقت بیشتری برای گشت و گذار در شهر یزد داشته باشیم که متأسفانه با تأخیر در حرکت قطار و اشتباه اول مسیر امکان پذیر نشد.
روز دوم:
گروه ساعت 8 صبح بعد از صبحانه برای صعود قله شروع به حرکت کرد.
جهت اصلی حرکت به سمت غرب و مسیر نسبتاً مسطح بود.
باوجود اعلام سایت هواشناسی که باد 20 کیلومتر رو برای روز جمعه پیش‌بینی کرده بود، نسیم سردی در برخی مواقع شروع به وزیدن می‌کرد.
گروه با قدم آرام و بدون کوله‌پشتی در ساعت 10:30 به قله رسید.
بعد از گرفتن عکس با بازگشت به پناهگاه و جمع‌آوری وسایل و نظافت برای فرود آماده شدیم.
ساعت 12:30 از دره نجیب به سمت روستای شیخ علیشاه شروع به حرکت کردیم.
ساعت 14:30 در کنار چشمه دوم برای ناهار تقریباً یک ساعتی نشستیم و رأس ساعت 16 با سوارشدن به مینی‌بوس برنامه به پایان رسید.
به شهر یزد برگشتیم و مدت کمی از محدوده میدان اصلی دیدن کردیم.
با بلیت ساعت 20:40 سوار قطار شدیم و ساعت 4:30 صبح به تهران رسیدیم و دوستان از گروه جدا شدند.
نکات مهم برنامه:
- دقت فراوان به تابلو‌ها، علائم، عوارض طبیعی و دیگر نشانه‌های شاخص در یک برنامه می‌تواند در هر زمان بسیار ارزشمند باشد.
- حفظ روحیه و انرژی گروه در مواقع بحران مثل پیمایش مسیر نادرست نکته‌ی مثبت یک گروه خوب لحاظ میشه.
- وجود دستگاه جی‌پی‌اس در این برنامه بسیار حائض اهمیت بود.
کل مدت برنامه: 56 ساعت
مجموع زمان حمل و نقل: 21 ساعت
مجموع زمان صعود قله: 6 ساعت 30 دقیقه
مدت زمان فرود: 4 ساعت
مجموع مسافت طی شده: 26 کیلومتر
هزینه برنامه: نفری 000/800 ريال
